سنگ یا گوهرهای قیمتی و نیمه قیمتی طی فرایندی برش داده، جلا دیده و حکاکی شده و در اصطلاح به Engraved Gem معروف میباشند. گاهی با ایجاد تغییراتی بر روی این مواد از آن ها در ساخت مهر و یا در صنعت دکوراسیون داخلی نیز استفاده میشود. این سنگها اغلب از مناطق خاصی قابل استخراج بوده و زیبایی چشمنوازی دارند. باید اشاره کرد، رنگ روشن و شفافیت هر چه بیشتر یک گوهر به ارزش و اعتبار آن میافزاید.
گفته میشود حکاکی تصویر و یا نوشته بر روی سنگهای قیمتی برای نخستین بار در خاور نزدیک انجام شده است. حکاکی نقوش بر روی سنگها زینتی هنری لوکس که متعلق به دوران بسیار قدیم بوده و به Glyptography معروف میباشد. همانطور که اشاره شد، یکی از اولین موارد استفاده گوهرهای قیمتی در ساخت مهر و موم و همچنین طلسمهای قدیمی بوده است که در تمدنهای قدیمی سومر، بابل و آشور بسیار رواج داشته است. آنچه در این دوران بیشتر مورد استفاده قرار گرفته سنگها و گوهرهایی با جنسی نرمتر بوده و به همین دلیل تصویر دقیق و منظمی بر روی گوهر حکاکی نمیشده است. اوج هنر حکاکی با استفاده از دستگاه برش لیزری بر روی گوهرهای قدیمی و رسیدن به استانداردهای جدید در این زمینه را میتوان به رومیان نسبت داد. در این زمان، ساخت مجسمههای با شکوه از جنس سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی بسیار رواج پیدا کرده و این شروع مرحله جدیدی از برش و حک گوهرهای قیمتی بهشمار میرفت. حکاکی گوهرها با استفاده از ابزارآلات و وسیلههای موجود در دوران باستان کاری دشوار و زمانبر حساب شده و به همین دلیل داشتن گوهری با حک تصویر یا نوشته در آن زمان دلیلی محکم بر جایگاه اجتماعی و اقتصادی بالای فرد در جامعه داشته است.
حکاکی بر روی گوهرهای قیمتی و نیمه قیمتی به دو صورت انجام میگیرد:
روش Intaglio Carving یا حکاکی بر روی گوهر:
این روش به صورت معمول در غرب رواج داشته و بر روی گوهرهای نیمه قیمتی و با ابعاد نسبتا کوچک انجام میشده است. در روش فوق به طور معمول تصویر یا نوشته در یک طرف گوهر حک شده و طرح نهایی به صورت فرورفته دیده میشود. در اصطلاح به این روش کندهکاری یا Negative Relief نیز گفته میشود.
روش Cameo Carving یا ایجاد برجستهکاری بر روی گوهر:
در این روش، با برداشتن لایههای اضافی شکل مورد نظر ظاهر میشود. در این حالت تصویر به صورت برجسته بر روی سنگ باقی میماند که به همین دلیل این روش را برجسته کاری Positive Relief مینامند.
انواع گوهرهای استفاده شده برای حکاکی و طرز شناسایی آنها:
کلسدونی (Chalcedony):
از خانواده سنگهای کلسدونی میتوان به انیکس، عقیق و ... اشاره کرد. این دسته از سنگها جز گوهرهای سخت بهشمار آمده و به طور معمول استفاده فراوانی برای حکاکی نقوش و تصاویر دارند. برخی از گوهرهای متعلق به خانواده کلسدونی، چندلایه بوده و بعد از انجام حکاکی با رنگ کردن این لایه ها تصویر برجستهتر دیده میشود. همین ویژگی موجب میشود تا طرح در بعضی نقاط حالت سایه و روشن دیده شود و تصویری طبیعیتر حاصل شود.
عقیق (Agate):
همانطور که گفته شد این گوهر از خانواده کلسدونی بوده و از انواع متدوال آن میتوان عقیق دولایه سفید و آبی یا قرمز را نام برد. برای خلق تصاویر طبیعی بر روی عقیق میتوان قسمتهایی از لایههای طرح را نازکتر کرده و حالت سایهدار ایجاد کرد.
انیکس (Onyx):
گوهر دیگری که متعلق به خانواده کلسدونی بوده انیکس بوده که لایههای سیاه و سفید در آن مشهود میباشد. از این گوهر، در تهیه انواع زیورآلات طلا استفاده میشود.
-ساردانیکس (Sardonyx):
این سنگ با لایههای قهوهای، نارنجی و سفید موجود بوده و کاربرد بسیاری در حکاکی برجسته بر روی گوهرها دارد.
صدف(Seashell):
از دوران باستان حکاکی بر روی انواع صدف مرسوم بوده است. در دوران رنسانس، برجسته کاری روی صدفهایی از جنس Cowry و Mussel انجام شده و طرحهایی سفید رنگ روی زمینه خاکستری ایجاد میشده است. صدف هلمت (Helmet Shell) با لایه رویی سفید رنگ و لایه زیرین نارنجی یا قهوهای نیز یکی از بهترین انتخابها برای حکاکی نقوش میباشد. باید اشاره کرد صدف از هر نوع که باشد پس از حکاکی شدن، نازک و شفاف گشته که همین امر موجب شکنندگی و ترک خوردن آن میگردد.
لیزر با تابیدن بر سطح انواع پلاستیک موجب گرم شدن آن میشود. از آنجا که نوع پلاستیک و ترکیبات آن متفاوت میباشد، طول موج مورد نیاز برای پرتوی لیزر هم متفاوت خواهد بود. به طور مثال طول موج مورد استفاده برای برش و حک سیلیکون با اکریلیک متفاوت خواهد بود. پلاستیک با گرم شدن به سرعت شروع به برش خوردن به بهترین و دقیقترین شکل میکند. یکی از مزایای استفاده از لیزر برای برش موادی از جمله پلاستیک عدم دخالت نیروی انسانی میباشد. زیرا طرحها به وسیله رایانه به دستگاه لیزر منتقل شده و ایجاد طرحهایی پیچیده و زیبا به راحتی صورت میگیرد.
رای اکثر تولیدکنندگان خرید دستگاه لیزر سرمایهگذاری بزرگی بهشمار میآید. دستگاه لیزر تأثیر بسیار زیادی بر کل فرایند تولید خواهد داشت. از آن جایی که خرید این تکنولوژی کاری روزمره نمیباشد، پیش از انتخاب آن باید بسیار دقت کرد تا تصمیم اشتباهی گرفته نشود. زیرا اصولا تولیدکنندگان، سالها از دستگاه خریداری شده استفاده میکنند.
آیا می دانید بهترین راه برای خرید دستگاه لیزر برش چیست؟ حتی اگر شما در حال حاضر دستگاه لیزر خریداری کردهاید، چند وقت از خرید شما گذشته و چه چیزی از آن موقع تغییر کرده است؟
در این راهنما سعی داریم تا در تصمیم گیری برای خرید دستگاه برش لیزری شما را را یاری رسانیم:
-کاربرد این دستگاه برای کسب و کار ما چه خواهد بود؟
شاید سوال اصلی که پیش از خرید دستگاه برش لیزری باید از خود بپرسیم این است که " آیا حتما باید این دستگاه را خریداری کنیم؟" در موارد بسیاری، سرمایهگذاری و خرید یک سیستم جدید برای برش مواد امری توجیهپذیر و منطقی به نظر میرسد. صنعتگران بر این باورند که سرمایهگذاری بر روی تمام راهها و روشهای موجود میتواند ضررهای احتمالی را به حداقل برساند. اما آنچه ضروری میباشد، شناخت دستگاهها و ابزارهای متنوع و کاربرد آنها در صنایع مختلف میباشد. هر کدام از دستگاههای موجود در بازار توان و کاربرد متفاوتی دارند که بهتر است پیش از انتخاب و خرید یک دستگاه لیزر به خوبی با قابلیتهای آن آشنا شد.
-آیا خرید دستگاه لیزر ضروری میباشد؟
در غیاب دستگاه لیزر در کسب و کارتان، ارائه کارها و سفارشات به تشکیلاتی که با لیزر کار میکنند ضروری به نظر میرسد. در این حالت ریسک خرید و سرمایهگذاری وجود نخواهد داشت. البته نیاز هست برای تحویل سفارشات زمانبندی مشخص و انعطافپذیری لازم را داشت. اما تقریبا تمام صنایع زمانی با است سوال مواجه میشوند که " آیا بهتر نیست یک دستگاه لیزر خریداری کرده تا مشکلات مربوط به زمانبندی را کاهش داد؟"
در این حالت بهترین راه برای پاسخ دادن به سوال فوق، بررسی هزینههای پرداخت شده طی ماههای گذشته برای انجام برش لیزری میباشد. به گفته هنری فورد " اگر به ماشین نیاز داشته باشید و آن را خریداری نکنید، در نهایت متوجه خواهید شد که مدتها پیش هزینه آن را پرداخت کرده و آن را ندارید!"
میتوانید به این سوالها پاسخ دهید تا میزان نیاز به خرید لیزر را در کسب و کارتان بسنجید:
•چند بار به خاطر تأخیر در تحویل قطعات دچار زیان شدهاید؟
•آیا تا به حال به خاطر پایین بودن کیفیت قطعات برش خورده مجبور به پس فرستادن آنها شدهاید؟
•تا چه حد وجود دستگاه لیزر میتواند به حد موفقیت شما کمک رساند؟
-چگونه میتوان دستگاه مناسب را انتخاب و خریداری کرد؟
سعی کنید به این سوال پاسخ دهید که دستگاه لیزر برای چه فرایندی قابل استفاده خواهد بود. برشدهندههای لیزری توانایی برش و حک مواد مختلفی از جنس اکریلیک، چوب، پارچه، مقوا و ... را دارند. بهتر از پیش از خرید لیزر به سوالات زیر پاسخ دهید:
•از برش لیزری در چه زمینههای میتوان استفاده کرد؟
•از این دستگاه برای چه کاری به طور ویژه استفاده خواهد شد؟
•متریال مورد استفاده از چه جنسی خواهد بود؟
به چه میزان توانی احتیاج میباشد؟
این تصور که با توجه به بودجه مورد نظر باید دستگاهی با بالاترین توان ممکن را خریداری کرد اشتباه میباشد. زیرا آنچه عملکرد دستگاه را افزایش میدهد، کیفیت آینهها و عدسیهای به کار برده شده میباشد. به عبارتی توان مصرفی لیزر متغیر بوده و بستگی زیادی به نوع فعالیت و کاربرد آن در صنایع مختلف خواهد داشت.
-دستگاه لیزر CO2 یا فایبر؟
در حال حاضر، عمدتا از دو نوع دستگاه لیزر CO2 و فایبر در صنایع مختلف استفاده میشود. دستگاه لیزر CO2 بیش از دو دهه است که در ساخت قطعات مختلف فلزی کاربرد داشته است. این دستگاه از طریق رزوناتور پر شده با گاز دیاکسید کربن و با استفاده از آینه، اشعه لیزر را به روی مواد متمرکز میسازد. در دستگاه لیزر فایبر، اشعه لیزر از طریق فیبر نوری هدایت شده و بر روی نقطهای مشخص تابانده میشود.
لیزر فایبر نخستین بار در سال 2008 ساخته شده و هزینه عملیاتی پایین و سرعت برش بالاتری نسبت به لیزر CO2 دارد. امروزه با پیشرفته شدن تکنولوژی فایبر، برش موادی با ضخامت 1.5 سانتیمتر نیز دور از ذهن نمیباشد.
-با دستگاه برش لیزری چه مواد را میتوان برش داد؟ چه موادی مناسب برش لیزری نیستند؟
همانطور که اشاره شد با لیزر میتواند مواد مختلفی از جمله پلاستیک، چوب، پارچه، فلز و ... را برش داده و حکاکی کرد. اما برخی از مواد به علت آزاد ساختن گاز کلر که میتواند برای سلامتی انسان و کیفیت دستگاه لیزر مضر باشد را نمیتوان از این طریق برش داد.
نمد نوعی بافت سنتی است که با پشم تولید میشود. نمدها در رنگ های متنوع و بسیار زیبایی تولید می شوند. جهت برش نمد از دستگاه لیزر استفاده می شود. دقت، سرعت، ظرافت و کیفیت عالی دستگاه لیزر از مهمترین دلایل استفاده از لیزر می باشد.
دستگاه ها برش لیزر، کاربردهای متنوع و وسیعی در صنایع گوناگون دارند که برای لیزر نمد از دستگاه های برش لیزری غیر فلزات استفاده می شود. دقت، سرعت، ظرافت و کیفیت نهایی بهتر، از دلایل محبوبیت استفاده از دستگاه برش لیزر است به منظور ساخت انواع عروسک های نمدی، کیف، جا موبایل، جامدادی، رومیزی، کوسن، انواع محصولات زینتی و تزیینی از دستگاه برش لیزری روی نمد استفاده می شود.
برش لیزری تکنولوژی نوینی است که امروزه برای برش اجسام بسیار در صنعت استفاده میشود. در میان انواع لیزر ها، لیزر صنعتی CO2 بیشترین کاربرد را دارد و از آن برای برش و حک لیزری انواع مواد مختلف فلزات و غیرفلزات مانند چوب، پلکسی گلاس، مولتی استایل، شیشه، پارچه، نمد، استیل، برنج و ... استفاده می شود .
دستگاه های لیزر فلزات وغیر فلزات با کامپیوتر و توسط لیزر، عملیات برش لیزری و حک لیزری را انجام می دهند. با توجه به استفاده دستگاه های لیزر از کامپیوتر، خروجی های برش لیزری کاملاً یکسان هستند.
از پارچه های مناسب و کاربردی جهت تولید در صنایع دستی، انواع گیفت های نمدی، عروسک و کیف می توان از نمد نام برد. از دستگاه لیزر غیرفلزات برای برش راحت نمد و تولید محصولات متنوع و با طرح های مختلف استفاده می شود. برش لیرزی غیرفلزات (نمد) بسیار با کیفیت است و هزینه تولید بسیار مقرون به صرفه می باشد. استفاده از این دستگاه لیزر جهت برش پشم نمدی عملکرد و بهره وری لیزرکاری را بهبود میبخشد و مزایای اقتصادی بسیاری خواهد داشت.برش لیرزی، سرعت ودقت اجرای برش را روی نمد افزایش می دهد و باعث دور ریز کمتر نمد می شود. با انتخاب مناسب قدرت و سرعت دستگاه برش لیزر نمد و با در نظر گرفتن ضخامت نمد، بهترین کیفیت برش لبه های نمد و خروجی لیزر را به دست خواهید آورد. برش لیزری نمد، کلیه طرح ها را بدون سوختگی و سیاه شدن و با سرعت بالا، کیفیت عالی و کمترین هزینه برش می دهد. سرعت بالای برش دستگاه برش لیزری نمد باعث صرفه جویی در وقت شما می شود.
دستگاه برش لیزری در صنایع مختلف نظیر بسته بندیو صنایع دستی مورد استفاده قرار میگیرد . استفاده از این دستگاه لیزر عملکرد، کیفیت و بهره وری برش را بهبود می بخشد و مزایای اقتصادی بسیاری را در بر خواهد داشت .